2.3 De 7 ver­spil­lin­gen vol­gens LEAN

Door het toepassen van LEAN in een timmerbedrijf kunnen verspillingen worden voorkomen. Door je bewust te zijn van de meest voorkomende verspillingen, kun je deze gemakkelijker voorkomen.

Er zijn 7 verspillingen:

  1. Afwijkingen
  2. Voorraad
  3. Overbewerking
  4. Overproductie
  5. Transport
  6. Wachten en zoeken
  7. Onnodige bewerkingen

Hieronder leggen we per verspilling kort uit wat er mee wordt bedoeld.

Afwijkingen

Bijvoorbeeld: fouten, verkeerde producten, verkeerde informatie.

Alles wat fout gaat in een bedrijf is verspilling. Ze noemen dat ook ‘afwijkingen’. Het wijkt af van de afspraken die gemaakt zijn met klanten, leveranciers of collega’s onderling (bijvoorbeeld in afstemming met de werkvoorbereider).

Andere voorbeelden :

  • Je kunt niet meer verder werken aan een order, omdat gegevens ontbreken. Bijvoorbeeld op de tekening;
  • Je loopt vertraging op omdat handgeschreven informatie onleesbaar is;
  • Je bent een verkeerd onderdeel aan het maken (je lette even niet op);
  • De halffabricaten (bijvoorbeeld: hang- en sluitwerk) voldoen niet aan de eisen en kunnen daarom niet gebruikt worden.
Dit had toch echt een antraciet kleurig rooster moeten zijn! Door deze fout ben je extra tijd kwijt om het alsnog te herstellen.
Dit had toch echt een antraciet kleurig rooster moeten zijn! Door deze fout ben je extra tijd kwijt om het alsnog te herstellen.

Voorraad

Bijvoorbeeld: een magazijn met grondstoffen, orders op de werkvloer, gereed product, postbakken (fysiek en elektronisch).

Om kozijnen te maken heb je een voorraad aan spullen nodig. Maar toch wordt voorraad als verspilling gezien: voorraad neemt namelijk ruimte in. Ruimte die je moet huren, dat kost geld. Eigenlijk gaat het erom dat je teveel voorraad hebt. Dat kan zijn:

  • van het hout;
  • van de orders die je aan het maken bent;
  • of van de orders die al af zijn (en staan te wachten om naar de klant te gaan).
Een opslaghal vol met producten die af zijn.
Een opslaghal vol met producten die af zijn.

Maar denk ook aan deze redenen die zorgen voor een onbedoelde grote voorraad:

  • Een grote bulk voorraad aanleggen met als reden: “Voor het geval dat…” Of juist om geld te besparen (kwantumkorting);
  • De voorraad stapelt zich op, omdat degene die bestelt, niet op de hoogte is gebracht dat bepaalde producten niet meer gebruikt worden;
  • Er liggen heel veel halffabricaten in de voorraadhal);
  • Zo’n voorraadhal (of opslagruimte) kost natuurlijk ook geld. Denk maar aan de huurkosten, het onderhoud van zo’n hal, enzovoort;

Overbewerking

Bijvoorbeeld: een extra afwerklaag op een product die niet echt nodig is.

Deze verspilling is eigenlijk het andere uiterste van afwijkingen. Je doet te veel je best om een goed product te maken. Hartstikke goed natuurlijk, maar… als de klant daar niet om vraagt en er niet voor betaalt, dan doe je iets wat overbodig is! Ook dat is een verspilling.

Een voorbeeld van overbewerking: een laklaag te veel op een kozijn aanbrengen – dit om het extra 'goed te doen'. Dit vormt een verspilling van tijd en materiaal (verf).
Een voorbeeld van overbewerking: een laklaag te veel op een kozijn aanbrengen – dit om het extra 'goed te doen'. Dit vormt een verspilling van tijd en materiaal (verf).

Overproductie

Bijvoorbeeld: meer maken voor volgende orders, meer maken omdat er toch wel afwijkingen zijn.

Eigenlijk betekent dit: maak wat er wordt gevraagd en niet meer! Alles wat je meer maakt is een verspilling. Bijvoorbeeld alvast maar meer afkorten omdat er toch weer een order met dezelfde formaten komt volgende maand. Een maand lang staat het half gemaakte product te wachten. Dat is een vorm van verspilling.

Dit krijg je als je van alles maar teveel maakt. Een bonte verzameling restmateriaal!
Dit krijg je als je van alles maar teveel maakt. Een bonte verzameling restmateriaal!

Transport

Bijvoorbeeld: grote afstanden overbruggen.

Lopen en/of het verplaatsen van producten is zonde van je tijd en energie. Helemaal niet meer hoeven lopen of verplaatsen, kan natuurlijk niet. . Maar door een fabriek slim in te richten kunnen de afstanden zo kort mogelijk zijn. Daar heb je elke dag weer plezier van.

Handig. Een kleine verrijdbare werkplek met alle belangrijke gereedschappen. Simpele bewerkingen kunnen dus op de plaats zelf worden uitgevoerd. Scheelt weer een loopje naar een andere afdeling.
Handig. Een kleine verrijdbare werkplek met alle belangrijke gereedschappen. Simpele bewerkingen kunnen dus op de plaats zelf worden uitgevoerd. Scheelt weer een loopje naar een andere afdeling.

Wachten en zoeken

Bijvoorbeeld: naar materialen, mensen, gereedschappen en informatie (niet op de juiste plaats en/of op de juiste tijd aanwezig).

Iedereen weet hoe vervelend het is om te wachten. Denk maar als je in de wacht staat bij een helpdesk als je belt voor je mobiele telefoon. Een muziekje om de tijd te doden. Maar het blijft wachten. Wachten op informatie, materialen (hout dat je nodig hebt) en op collega’s om samen een klus te klaren, is één van de grootste verspillingen in timmerbedrijven!

Steeds vaker zie je het kantoor van de werkvoorbereiding op de werkvloer. Dit scheelt enorm veel (wandel)tijd als de medewerkers vragen hebben aan de werkvoorbereiders.
Steeds vaker zie je het kantoor van de werkvoorbereiding op de werkvloer. Dit scheelt enorm veel (wandel)tijd als de medewerkers vragen hebben aan de werkvoorbereiders.

Onnodige bewegingen

Bijvoorbeeld: dubbele handelingen, teveel bukken, tillen en handelingen bij machines.

Dingen dubbel doen is behoorlijk vervelend. Toch gebeurt het heel vaak. Als je bijvoorbeeld elke keer een pallet met hout moet omrijden om bij de machine te komen… dat is onnodig. Zeker als het komt door een niet opgeruimde werkplek!

Moeten omlopen, omdat er een pallet hout voor een deur is geplaatst. Vervelend toch?
Moeten omlopen, omdat er een pallet hout voor een deur is geplaatst. Vervelend toch?

De achtste verspilling

Eigenlijk is er nog een extra verspilling. Dit is het niet gebruiken van de creativiteit van mensen. De creatieve kennis van mensen helpt een bedrijf bijvoorbeeld om (kleine) problemen aan te pakken. Denk maar eens aan je eigen werk: op basis van ervaring weet jij heel goed wat je wellicht beter of slimmer kan doen. Dat een bedrijf geen gebruik maakt van deze creativiteit is echt jammer. Creativiteit alleen al kan de zeven genoemde verspillingen helpen voorkomen.