1.3 Bouw­pro­ces

Bouwen is een proces waarbij tal van activiteiten plaatsvinden. In onderstaand schema staat een overzicht van deze activiteiten.

Tabel bouwactiviteiten.

Er worden planningen opgesteld, waardoor het verloop van het werk in tijd en geld in hun onderlinge samenhang vastliggen. De te verrichten werkzaamheden worden in het tijdschema uitgezet.

Primaire en secundaire planning

Een werkbegroting is in de eerste plaats bedoeld als basis voor de primaire planning. Het tijdschema is een onderdeel van de primaire planning. De werkbegroting is opgebouwd uit vier hoofdonderdelen:

• bouwvoorbereiding
• fundering
• ruwbouw
• afbouw.

Bij het maken van de werkbegroting worden belangrijke beslissingen genomen over de bouwmethode, de inzet van materieel en personeel, en de Arbo- en milieuzorg. Aan de hand van de werkbegroting worden diverse schema's gemaakt. Deze schema's horen bij de secundaire planning, waardoor het geheel fijnmaziger wordt. De volgende schema's worden gemaakt:

• terreinplan: hierin staat waar keten, materiaal en materieel worden geplaatst en waar de aan- en afvoerwegen komen
• materiaalplan: hierin staat welk materiaal wanneer aanwezig moet zijn
• materieelplan: hierin staat wanneer bijvoorbeeld een bepaald type bouwkraan nodig is
• personeelsplan: hierin staat hoeveel mensen er van bepaalde vakgroepen nodig zijn.

Aan de hand van deze plannen worden voor alle betrokkenen bij het bouwproces afspraken en planningen gemaakt die in een tijdsplanning worden vastgelegd.

Tijdsplanning

Om alle activiteiten goed op elkaar te kunnen laten aansluiten en het bouwwerk binnen een bepaalde termijn te kunnen opleveren, wordt van alle bouwactiviteiten de benodigde tijd in een tijdstrook vastgelegd.

Inrichting bouwterrein

Om tijdens de bouw veilig en zonder oponthoud te kunnen werken, is een goede inrichting van het bouwterrein noodzakelijk. De aannemer maakt hiervoor een terreinplan. Voor een goede organisatie is het van belang dat vooraf een tekening wordt gemaakt van de best mogelijke indeling van het bouwterrein:

• plaats bouwkranen, liften, molens, silo's enzovoort
• omheining
• transportwegen.

Belangrijk zijn ook de aanwezige nutsvoorzieningen (water, elektra, TVkabel/ internet, soms gas). Ook moet rekening worden gehouden met overige zaken als de aanleg van noodwegen en rioleringen, de routing van het bouwproces en het plaatsen van keten.

Uitvoering

Afhankelijk van het type bouwwerk vindt een gebruikelijke of logische volgorde in de uitvoering plaats. Voor een blok woonhuizen in traditionele uitvoering gaat het om de volgende werkzaamheden:

• grondwerken: uitzetten en maatvoeren, uitgraven bouwput
• bekistingen: maken bekisting voor kelder of fundering
• bodemafsluiting: laag beton, zand of schelpen die bodemassen in de kruipruimte moet voorkomen
• funderingen: leggen van wapeningstaal, storten van beton en aanbrengen van de diverse leidingen en riolering
• vloer: vloer die in het werk wordt gestort of door een vloerenfabrikant wordt geleverd
• stelwerk: op de juiste plaats aanbrengen van onder andere profielen voor metselwerk
• metselwerk/betonelementen: metselen van wanden, plaatsen van wanden, montage van kozijnen
• daken: plaatsen van platte en/of hellende daken en dakkapellen elk met hun eigen dakafwerking
• plaatsen van trappen
• stukadoors-, tegelzetters- en loodgieterwerken
• aftimmeren en schilderen: aanbrengen van afwerklatten rond kozijnen, plafonds enzovoort.

Opnemen van werk en betalingen

Het opnemen van werk is het vaststellen van de stand van het werk op een bepaald moment. De aannemer spreekt vóór de aanvang van het werk met de opdrachtgever af wanneer betalingen zullen plaatsvinden. Twee manieren worden vaak toegepast om afspraken te maken over betalingen:

• door middel van een puntensysteem: ieder onderdeel van het project heeft een aantal punten gekregen.
• na het gereedkomen van een bepaald onderdeel: dit is vrij eenvoudig door de opzichter te controleren.

De termijn waarbinnen het werk moet worden opgeleverd, staat in het bestek in werkbare dagen vermeld. Als deze termijn wordt overschreden, wordt de boete die in het bestek is vermeld bij de aannemer in rekening gebracht. De oplevertermijn kan worden aangegeven in een aantal werkbare dagen, weken of maanden, of door het aangeven van een bepaalde datum.