6.1 Maat­aan­duidin­gen kozijnen

Kozijnen, ramen en deuren moeten worden gemaakt volgens de afmetingen die de opdrachtgever heeft aangegeven. De maten worden in millimeters aangegeven.

Er zijn afspraken gemaakt over de maataanduiding van kozijnen.

Overzicht maataanduiding bij kozijnen.

Totaalmaat

Met de totaalmaat bedoelen we:

• de maat gerekend van de buitenkant van de linkerstijl tot de buitenkant van de rechterstijl en
• de maat gerekend van de onderkant van de onderdorpel tot de bovenkant van de bovendorpel.

Totaalmaten van een kozijn.

Dagmaat

De dagmaat van een kozijn is:

• de maat tussen de dagzijde van linkerbinnenkant en de dagzijde van rechterbinnenkant van een kozijnvak;
• de maat tussen de dagzijde bovenkant van de onderdorpel en de dagzijde onderkant van de bovendorpel.

Je kunt bij het kozijn in bovenstaande tekening de dagmaat in de breedte bepalen door de totaalmaat te verminderen met twee keer de houtdikte van de stijl.

Verticale doorsnede van een kozijn. Bepalen van de dagmaat van een kozijn.

Stel je voor dat in de tekening de totaalmaat 1000 mm is. De houtdikte van de stijlen is 67 mm. De dagmaat wordt dan: 1000 – (2 x 67) = 866 mm.

Dit geldt ook voor de bovenkant van de onderdorpel en de onderkant van de bovendorpel. Het is dus de maat waar niets komt en waar je doorheen kunt kijken. Wanneer je een plaat triplex zou zagen op de exacte maten van de dagmaten zou je deze precies door de opening kunnen duwen.

Sponningmaat

Bij het berekenen van de lengte van de glaslatten of bijvoorbeeld de afmetingen van het glas ga je uit van de sponningmaat.

De totaalmaat is bijvoorbeeld 1000 mm, de houtdikte is 67 mm en de sponninghoogte is 17 mm. De sponningmaat wordt dan: totaalmaat – (2 x houtdikte) + (2 x sponninghoogte) = 1000 – (2 x 67) + (2 x 17) = 900 mm.

Als je van de dagmaat uitgaat, kun je ook zeggen, de sponningmaat is dagmaat + 2 x sponninghoogte.

Sponningmaat van een kozijn.

Dikte kozijnhout

Op een tekening wordt altijd de dikte van het kozijnhout aangegeven in de maatvoering.

Dikte van kozijnhout.

Voorbeeld: Op de werktekeningen die je van de opdrachtgever of van de werkvoorbereiding krijgt, zie je dat de maatvoering van kozijnen altijd is opgesplitst in totaalmaten, dagmaten en dikten van het kozijnhout. Hieronder zie je op een aanzichttekening van een kozijn hoe de maatvoering wordt aangegeven.

Voorbeeld maatvoering van een kozijn.

Voor dit kozijn gelden de volgende afmetingen:

Horizontale maatvoering:

• dagmaten = 450 mm en 849 mm
• stijldikte = 67 mm
• totaalmaat = 1500 mm

Verticale maatvoering:

• dagmaten = 249 mm, 800 mm en 1116 mm
• dorpeldikte = 67 mm
• totaalmaat = 1250 mm