3.1 Stijlen en dorpels

Kozijnen, ramen en deuren zijn opgebouwd uit stijlen en dorpels. De horizontale delen noemen we dorpels en de verticale delen noemen we stijlen.

Kozijnonderdelen

Een kozijn is een raamwerk van horizontale en verticale delen die zijn samengevoegd tot één geheel. De horizontale delen noemen we kozijndorpels en de verticale delen kozijnstijlen. Deze onderdelen worden in de praktijk kortweg stijlen en dorpels genoemd. De dorpels noem je -afhankelijk van de plaats waar ze komen- onderdorpel, tussendorpel of bovendorpel. De stijlen noem je linkerstijl, tussenstijl of rechterstijl.

Dorpels en stijlen in een kozijn.

Raamonderdelen

Op de tekening zie je een voorbeeld van een vooraanzicht van een raam. De verticale delen heten raamstijlen, maar worden meestal gewoon stijlen genoemd. De horizontale delen worden raamdorpels genoemd. Ook hier spreken we gewoon van onderdorpels en bovendorpels. Bij ramen en deuren sluiten de dorpels aan op de stijlen. Dit is vroeger zo ontstaan, omdat je anders altijd tegen het kopse hout van de dorpels aankeek als je een raam of deur opendeed.

Deuronderdelen

De verticale delen heten deurstijlen, maar worden gewoon stijlen genoemd. De horizontale delen heten deurdorpels, maar worden onderdorpel en bovendorpel genoemd. Het deurvlak kan onderbroken worden door een horizontaal deel dat we tussendorpel noemen. Bij deuren lopen de stijlen door en zitten de dorpels tussen de stijlen opgesloten.

Bij deuren kan het onderste deel van de deur een dicht vlak zijn. Zo’n dicht vlak wordt borstwering genoemd. Het dichte vlak van de deur kan worden gemaakt door de onderdorpel en tussendoprel en uit te breiden door één of meerdere dorpels (stapeldorpels) op te stapelen. Zo’n vlak noemen we een samengestelde onderdorpel.

Vooraanzichten van deuronderdelen.