1.8 Ge­lami­neerd en ge­vin­ger­last hout

Om grote overspanningen te kunnen maken, wordt het hout gelamineerd en gevingerlast.

Lamineren

Bij lamineren plak je (dunne) geschaafde houtdelen met houtlijm tegen elkaar zodat een breed of dik houtdeel ontstaat.

Om lange houtdelen te verkrijgen worden eerst de kleinere dunne delen hout (lamellen) voorzien van vingerlassen en door middel van vingerlassen tot lange delen gemaakt. Daarna worden deze lange dunne delen op elkaar gelijmd om grotere doorsneden van balken te maken.

Gelamineerde balk. Door middel van vingerlassen zijn lange dunne houtdelen gemaakt. De dunne houtdelen zijn ook geoptimaliseerd.
Gelamineerde balk. Door middel van vingerlassen zijn lange dunne houtdelen gemaakt. De dunne houtdelen zijn ook geoptimaliseerd.

Gelamineerd hout voor dragende constructies wordt gelijmd met thermohardende kunstharslijmen. Deze lijm is herkenbaar aan de roodbruine lijmnaden. Voor binnentoepassingen wordt meestal de kleurloze ureumformaldehydelijm gebruikt. Deze lijmen zorgen voor een zeer sterke constructie.

Gelamineerd hout.
Gelamineerd hout.

Gelamineerd hout wordt meestal vervaardigd van Noord-Europees vuren van kwaliteitsklasse B of C. Ook worden Europees grenen, Europees douglas, lariks en Oregon pine toegepast. Deze houtsoorten zijn uitstekend te bewerken en goed te lijmen, en voldoen in vrijwel alle gevallen aan de eisen voor duurzaamheid, sterkte en stijfheid.

Voor vloerbalken met grote overspanningen wordt in plaats van massief hout gelamineerd hout gebruikt.

Vingerlassen

Door middel van vingerlassen kun je elke gewenste houtlengte realiseren. Met een vingerlasmachine worden er aan de kopse kanten van houtdelen zogenaamde vingers gefreesd. Daarna word er in de machine automatisch lijm opgebracht aan de vingers. Door middel van een persmechaniek met hoge druk worden de houtdelen tegen elkaar gedrukt om lange houtdelen te verkrijgen. Na het drogen van de lijm is de vingerlas sterker dan het omringende hout.

Vingerlas in hout.
Vingerlas in hout.

Een vingerlas is een lijmverbinding in hout met als doel het hout te verlengen. Om te komen tot een zo groot mogelijk hechtvlak, wordt in de kopse kanten van de te verbinden houtdelen een aantal V-vormig groeven gefreesd. De twee delen, waarvan de groeven van lijm zijn voorzien, worden onder hoge druk met elkaar verbonden.

Benamingen in een vingerlas

Bodem

het deel van het hechtvlak tussen twee aangrenzende vingers van een te verbinden deel

Bodembreedte

de afmeting van de bodem van de vingerlas in de breedterichting

Bodemspeling

de afstand in de lengterichting tussen de top van een vinger en de tegenoverliggende bodem

Flankhelling

de tangens van de hoek tussen een zijvlak van een vinger en een randvlak

Steek

de hart-op-hart afstand van de vingers in een houtdeel

Benamingen van een vingerlas.
Benamingen van een vingerlas.

Bij vingerlassen voor houtconstructies worden twee soorten lassen onderscheiden:

  • Kleine vingerlas of normale vingerlas;
  • Volle-doorsnede vingerlas of blokvingerlas.

De kleine of normale vingerlas dient om dunne houtdelen (de lamellen) onderling te verbinden vóór het lamineren.

De volle-doorsnede vingerlas dient voor het verbinden van massief hout of reeds gelamineerde delen, met name in spanten. Deze vingerlas hoekverbindingen kom je tegen in grote spanten voor bijvoorbeeld zwemparadijzen of benzinestations.

Voorbeeld van een volle doorsnede gevingerlaste hoekverbinding voor een spant.
Voorbeeld van een volle doorsnede gevingerlaste hoekverbinding voor een spant.

Upgraden van hout

Vingerlassen wordt ook gedaan om hout te upgraden. Hierbij worden alle onvolkomenheden uit de houtdelen gezaagd en daarna worden door middel van vingerlassen de korte stukken weer aan elkaar gelijmd. Dit noemen we upgraden van hout. Dit wordt gedaan om houtdelen van een hoge en constante kwaliteit te verkrijgen.