7.2 On­der­de­len for­maat­zaag­ma­chi­ne

De belangrijkste onderdelen van de formaatzaag zijn aangegeven in de volgende afbeelding.

Hierna gaan we nader in op de volgende onderdelen:

1. Frame
2. Zaagunit
3. Geleider
4. Zaagas
5. Zaagblad hoofdzaag en voorritszaag
6. Roltafel
7. Aanslagliniaal
8. Schakelaars
9. Bedieningspanelen

Frame

De roltafel van de formaatzaagmachine kan een lengte van 6000 millimeter hebben. Dit betekent dat het frame zwaar moet zijn uitgevoerd om kantelen van de formaatzaagmachine te voorkomen. Het frame bestaat uit een gelaste staalconstructie van ongeveer 10 millimeter dik plaatstaal. In principe wordt de formaatzaagmachine met bouten aan de grond vastgezet.

Zaagunit

De zaagunit bestaat uit een gietijzeren blok waaraan de elektromotor, de zaagas en het spouwmessupport zijn bevestigd. Standaard wordt een elektromotor geleverd van 5 kilowatt voor zaagwerk tot 80 millimeter hoogte. Voor zwaar werk is een elektromotor van 11 kilowatt leverbaar. Op de elektromotor is een trappenschijf aangebracht voor toerentallen van 3000, 4000, 5000 of 6000 omwentelingen per minuut. Deze verschillende toerentallen zijn nodig om de juiste snijsnelheid bij verschillende zaagdiameters in te stellen.

Geleider

De geleider is instelbaar over een lengte van 1000-1500 mm. Een excentrische hendel klemt deze snel vast. Bij veel formaatzaagmachines kun je de geleider via een toetsenbord op maat instellen.

De aluminium hulpgeleider of aanslagrail kan in de lengte verschuiven. Dit is nodig bij het zagen van plaatmaterialen om het klemmen van het plaatmateriaal tussen zaagblad en hulpgeleider te voorkomen. De voorzijde van de hulpgeleider mag dan maximaal 10-15 mm verder staan dan de plaats waar het plaatmateriaal op de volle hoogte is doorgezaagd.

Zaagas

Op de formaatzaagmachine zitten twee zaagassen: een voor de hoofdzaag en een voor de ritszaag. De hoofdzaag werkt precies hetzelfde als die van de cirkelzaagmachine. Een groot nadeel van het zagen van plaatmateriaal op een cirkelzaagmachine zijn de splinters en uitgebroken kanten aan de uittredezijde van de hoofdzaag. Om dit te voorkomen is een formaatzaagmachine uitgerust met een voorritszaag.

De hoofdzaag draait naar de zager toe (tegen de doorvoerrichting in), terwijl de ritszaag naar de hoofdzaag toe draait (met de doorvoerrichting mee). De ritszaag zaagt plaatmateriaal aan de onderzijde 1,5-2 mm in. Doordat de ritszaag met de doorvoerrichting van het materiaal mee zaagt, ontstaan geen splinters aan de onderzijde van het gezaagde materiaal.

Zaagblad hoofdzaag en voorritszaag

Voor de vele verschillende materialen die op de formaatzaag gezaagd kunnen worden, moet altijd het juiste zaagblad met de meest geschikte zaagtanden voor de hoofdzaag gekozen worden. Voor het splintervrij zagen aan de onderkant van plaatmateriaal moet een ritszaag gemonteerd worden. Voor het splintervrij zagen moet de ritszaag snede-breedte altijd afgestemd worden op de zaagsnede-breedte van de hoofdzaag. De ritszaag snede-breedte dient exact gelijk of 0,1 mm breder te zijn dan de snede-breedte van de hoofdzaag.

Roltafel

De roltafel dient ervoor om het plaatmateriaal op te leggen en zo het plaatmateriaal langs de zaag te bewegen. Aan de roltafel wordt aan een zijde een tafelslede gehangen en de andere zijde van de tafelslede rust op een zwenkarm, die ook aan het frame van de formaatzaagmachine is gemonteerd.

Het te zagen plaatmateriaal ligt voor een deel op de roltafel en voor een deel op de tafelslede. Het geheel is zo gemaakt dat de tafel in elke stand horizontaal blijft en gemakkelijk verplaatsbaar is.

De dubbel geleidende roltafel loopt door zijn geringe gewicht erg gemakkelijk en zeer nauwkeurig. De maximale afwijking is 0,1 millimeter per meter. Je krijgt zo een rechte zaagsnede die zonder verdere bewerking te verlijmen is. De roltafel is in verschillende lengtes leverbaar, onder andere 1500 mm, 2800 mm en 6000 mm.

Aanslagliniaal

Aan de roltafel kan een tafelslede gemonteerd worden met daarop een aanslagliniaal. Deze aanslagliniaal staat meestal haaks ten opzicht van de hoofdzaag. De aanslagliniaal is voorzien van een schaalverdeling en verstelbare stuitnokken. De aanslagliniaal is aan de achter- en voorzijde van de tafelslede te plaatsen.

De aanslagliniaal kan ook in elke gewenste hoek gesteld worden. Vaak kan de aanslagliniaal nog uitgeschoven wordt zodat er een stuitnok geplaatst kan worden voor lange lengtes.

Schakelaars

De handbediende schakelcombinatie bestaat uit een automatische sterdriehoekschakelaar, een schakelaar voor de ritszaag en een thermische beveiliging (nulspanningsschakelaar). Door een druk op de automatische sterdriehoekschakelaar worden alle functies van de handbediende schakelaar uitgevoerd. De voordelen van deze schakelaar zijn:

• door de automatische doorschakeling kunnen geen handelingen vergeten worden (hierdoor kan de motor niet extra belast worden)
• het is een snelle bediening.

De nooduitschakelaar is zo geplaatst dat deze ook met het been bediend kan worden. Bij nood zet deze schakelaar de motor uit en brengt een rem in werking, zodat de motor snel stilstaat.

Bedieningspaneel

Steeds meer formaatzaagmachines zijn uitgerust met gedeeltelijk of geheel geautomatiseerde onderdelen. Je moet hierbij denken aan het automatisch instellen van de vanbreedtegeleiding, het automatisch op hoogte stellen van de hoofdzaag en voorritszaag en de in te stellen hoek van de zagen ten opzichte van de zaagtafel. Via een zwenkbaar bedieningspaneel kun je de gewenste maten en functies intoetsen.