5.3 Gips­vezel­platen

Gipsvezelplaten zijn samengesteld uit gips en papiervezels. Ongeveer 80% van het uiteindelijke gewicht wordt gevormd door het gips en ongeveer 20% door de papiervezels.

Standaardafmetingen

De gipsvezelplaten worden over het algemeen in vier verschillende diktes geproduceerd. De afmetingen kunnen variëren van 1000 × 1500 mm tot 2540 × 6000 mm. Bij grotere partijen platen kunnen de platen op maat worden geleverd.

Kwaliteiten

Gipsvezelplaat wordt in de volgende kwaliteiten geleverd:

• Eénlaagse homogene gipsvezelplaat
• Drielaagse homogene gipsvezelplaat
• Drielaagse sandwich-gipsvezelplaat.

De homogene platen bestaan uit gips, cellulosevezel en water. Bij de laatste zijn perlietkorrels toegevoegd. De kanten zijn over het algemeen recht gezaagd, maar kunnen bewerkt worden tot een halfronde kant, facetkant en dergelijke.

Afwerking

Gipsvezelplaten worden standaard onafgewerkt geleverd. Ze zijn alleen voorzien van een waterafstotende oppervlakte-impregnering van minimaal 60 gr/m2.

De naden tussen de platen kunnen op twee manieren zijn afgewerkt, namelijk met een gipsvoeg of een lijmvoeg.

• Gipsvoeg
  Gipsvezelplaten hebben standaard rechte kanten. De platen moeten om een goede voegverbinding te maken, met een voeg worden gemonteerd. De breedte van de voeg is bij 10 en 12,5 mm dikke platen respectievelijk 5 en 7 mm.
  Deze methode wordt veelal toegepast in de houtskeletbouw. De open voeg moet wel worden ondersteund door bijvoorbeeld de achterliggende stijlen. Als er geen stijl achter de naad zit, moet er een ondersteuningsregel aangebracht worden.
• Lijmvoeg
  Bij een lijmvoeg worden de platen stotend verwerkt (voegbreedte < 1 mm). Het is niet nodig om de horizontale naden te ondersteunen door een extra regel. De naden worden gelijmd met een polyurethaanlijm. Na het uitharden van de lijm (circa 24 uur) worden de lijmresten met een plamuurmes verwijderd. De naden en schroef- of nietgaten worden dan afgewerkt met voegengips. De lijmmethode wordt meestal toegepast in projecten waar platen op de bouwplaats worden aangebracht. Het voordeel is dat er meer ruimte op de stijlen overblijft om de platen te bevestigen. Ook is de lijmverbinding sterker dan de gipsvoeg.

Oppervlakafwerking

Gipsvezelplaten zijn met alle gangbare producten af te werken. Omdat de platen een behandeling met een waterafstotend voorstrijkmiddel hebben ondergaan, kan er direct op worden behangen. Voor schilderwerk is eerst een grondlaag aangebracht.

Voor het betegelen kan een gebruikelijke dispersielijm worden gebruikt. Het aanbrengen van een voorstrijkmiddel is niet nodig. In natte cellen moet op de plaats van het sproeibereik (douchehoek of badkuip) een waterafstotende coating in combinatie met een kimband (speciaal dichtingsband om de naden tussen wand en vloer waterdicht te maken) worden toegepast.

Bij toepassing van spuitwerk moeten de naden die met een gipsvoeg zijn afgewerkt worden voorzien van een wapeningsband.

Toepassingsmogelijkheden

Gipsvezelplaten worden toegepast in scheidingswanden, plafonds en zwevende dekvloeren. Zowel in de traditionele bouw als in de houtskeletbouw.

Gipsvezelplaten worden in vloeren toegepast voor de verbetering van de (contact)geluidsisolatie. De platen zijn dan aan de onderzijde voorzien van een harde laag minerale wol of polystyreenschuim.

Omdat gipsvezelplaten in zeer grote maten (tot 2,54 × 6,00 m) zijn te produceren, zijn ze uitermate geschikt voor het maken van geprefabriceerde kapconstructies

Eigenschappen

Gipsvezelplaten zijn eenvoudig op maat te maken met:

• Een voorsnijmes: hiermee worden de platen ingekrast en ze worden vervolgens gebroken;
• Handzaag of decoupeerzaag;
• (hand)cirkelzaag: deze methode is vooral bij grotere aantallen aan te bevelen. Wel moet er dan een goede stofafzuiging zijn. De zaagbladen moeten zijn uitgerust met hardmetalen tanden;
• Schaven: van platen die door middel van snijden op maat zijn gemaakt, zijn de kanten niet altijd recht. Ze kunnen dan recht geschaafd worden.

Bevestigingsmethoden

Gipsvezelplaten worden geschroefd op houten of stalen stijlen. De snelbouwschroeven hebben een smalle kop. Aan deze kop zitten freestandjes om ervoor te zorgen dat ze zich goed in het gips laten verzinken. De schroeven zijn voorzien van een roestwerende laag (gefosfateerd).

Verder kan gipsvezelplaat worden geniet op houten stijlen en regels. Hierbij moeten de volgende afmetingen en afstanden worden aangehouden.

De bevestigingsmiddelen moeten meer dan 10 mm van de rand van de plaat worden aangebracht.

Brandveiligheid

Gipsvezelplaten zijn brandveilig. Ze leveren een aanzienlijke bijdrage aan de brandwerendheid van bouwdelen.