Onderdelen

De boormachine wordt in de timmerindustrie voornamelijk gebruikt voor het boren van gaten in hout en plaatmateriaal of het verzinken van geboorde gaten. Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van accu-aangedreven boor/schroefmachines omdat deze zeer handzaam zijn en snel kunnen wisselen van boor naar schroefbit.

In de volgende afbeelding zie je de verschillende onderdelen van een elektrische boormachine.

Onderdelen van de boormachine.

Het motorhuis beschermt de motor van de boormachine. Het beschermende omhulsel van de motor en het materiaal voor het motorhuis van de boormachine zijn gemaakt van slagvast (stootvast) kunststof.

Het tandwielhuis omsluit de booras (boorspil) en de tandwielen. Het tandwielhuis kan zowel van kunststof als van lichtmetaal gemaakt zijn.

De handgreep vormt één geheel met het motorhuis. Bij de meeste boormachines wordt ook nog een extra handgreep geleverd. Deze handgreep moet vlak achter de boorhouder worden gemonteerd.

Aan deze losse handgreep kan een diepteaanslag worden gemonteerd. Gebruik de diepteaanslag om gaten van een bepaalde diepte te boren.

Een boorhouder wordt ook wel boorkop genoemd. In de boorhouder zijn spanbekken aangebracht. De spanbekken zijn de tanden waarmee het boortje wordt vastgeklemd. Daarmee wordt voorkomen dat het boortje slipt als de boorkop ronddraait.

Op de boorkop staat aangegeven hoe groot de diameter van de boor maximaal mag zijn. De boorkop is met een schroefdraadaansluiting gemonteerd op de boormachine.

Goede boorhouders moeten aan de volgende eisen voldoen:

De spanbekken moeten zuiver parallel open en dicht gaan;
De spanbekken moeten goed centrisch spannen;
De spanbekken mogen niet lostrillen, ook niet bij zwaarder boorwerk zoals klopboren;
De spanbekken moeten gehard en geslepen zijn.

Soorten boorhouders

We onderscheiden drie verschillende boorhouders:

Tandkransboorhouder

Bij de tandkransboorhouder wordt de houder met een getande sleutel om het boortje vastgezet.

Tandkransboorhouder.

Snelspanboorhouder

De snelspanboorhouder heeft een geribde klembus. Deze draai je met de hand vast.

Snelspanboorhouder.

Veiligheidssnelspanboorhouder

De veiligheidssnelspanboorhouder gebruikt de centrifugale kracht om een boortje vast te houden. Centrifugale kracht is de kracht waarmee bijvoorbeeld kleding tegen de wand van de centrifuge wordt gedrukt als hij snel rond draait. Deze veiligheidssnelspanboorhouder kan bij zowel links- als rechtsdraaiende boren worden gebruikt. Soms wil je als je klaar bent met boren de boorhouder snel afremmen. Rem je een normale boorhouder met de hand af, dan kan het boortje er uit vallen, omdat je de boorhouder onbedoeld losdraait. De veiligheidssnelspanboorhouder maakt het mogelijk om de machine snel af te remmen, zonder dat de boor loslaat. Deze veiligheidssnelspanboorhouder draai je met de hand vast.

Veiligheidssnelspanboorhouder.

Er zijn twee soorten schakelaars om een boormachine in en uit te schakelen:

Een aan/uit-schakelaar voor boormachines met één vast toerental of een getrapt toerental. Een getrapt toerental betekent dat het toerental stapsgewijs instelbaar is. Een traploos toerental betekent dat elk toerental onder het maximum gekozen kan worden.
Een elektronische schakelaar voor boormachines, waarbij het toerental traploos te regelen is. Hoe verder de schakelaar wordt ingedrukt hoe hoger het aantal toeren.

Met de vastzetknop (arrêteerknop) wordt de aan/uitschakelaar vastgezet. Deze vastzetknop mag alleen gebruikt worden als de boormachine in een boorstandaard is geplaatst.

Toerenregeling

Op de boormachine staat het aantal toeren aangegeven. Dit toerental is het zogenaamde uitgaande toerental. Dit is het aantal omwentelingen dat de boorkop per minuut maakt.

De verschillende boormachines hebben verschillende toerentallen. Je kunt de toerenregeling gebruiken om bij elk materiaal en elke boordiameter het optimale toerental te kiezen.

De boormachine met één toerental heeft een toerental dat ligt tussen de 2400 en 2700 omw/min.
Bij boormachines met twee toerentallen ligt het aantal toeren in stand 1 tussen 700 en 1000 omw/min en in stand 2 tussen 2000 en 2800 omw/min.
Bij boormachines, waarbij het aantal toeren traploos is te regelen, ligt het aantal toeren tussen 0 en 2400 omw/min.

Er zijn twee systemen voor de toerenregeling:

Mechanische toerenregeling

De mechanische toerenregeling wordt vooral toegepast bij de tweetoerenboormachines. Met een hendeltje of pal wordt een kleiner of groter tandwieltje ingezet bij de overbrenging op de boorspil.

Elektronische toerenregeling

Bij de elektronische (traploze) toerenregeling wordt gebruikt gemaakt van een elektrische schakelaar die een stroomimpuls naar een stuurelektrode voert. Deze stuurelektrode regelt het juiste toerental.

Belangrijke voordelen van de elektronische toerenregeling zijn:

Door een lage beginsnelheid te kiezen kun je goed centreren;
Je kunt de juiste snijsnelheid kiezen bij elke boordiameter;
Je kunt de juiste snijsnelheid kiezen bij het te boren materiaal.

Bij sommige boormachines wordt het toerental constant gehouden met een elektronische besturing. Zowel in belaste als onbelaste toestand blijft het toerental gelijk. Dit wordt een automatische, elektronische toerentalstabilisator genoemd. Als het maximale toerental gebruikt moet worden, druk je de schakelaar in één keer volledig in.